• Home
  • Nieuws
  • Agenda
  • Over van Staartjes
    • Wij
    • Missie
    • Visie
    • Word vrijwilliger
  • Steun Van Staartjes!
  • Dieren en Welzijn
    • Testimonials
    • Artikels en Opinie
  • Kaartjes van Staartjes
  • Muziek & kunst
  • Contact
Home  / Artikels en Opinie, Dieren & Welzijn  / Kleinschaligheid en bedrijfsfilosofie kunnen bepalend zijn voor dierenwelzijn bij het slachten’
Print

Kleinschaligheid en bedrijfsfilosofie kunnen bepalend zijn voor dierenwelzijn bij het slachten’

De slogans over kippenborstfilets doen me in mijn archief duiken van opiniestukken. Kippen, prachtdieren en voelende wezens, met emoties. Van Staartjes wil mensen informeren. En ook in het slachthuis hebben deze geweldige dieren niet dezelfde rechten als zoogdieren. Ze worden bijvoorbeeld bij bewustzijn aan de slachtlijn gehangen. En gaan tegen een waanzinnig tempo de slachtlijn in. Lees het stuk, en wil je een meer ethisch gekweekt en geslacht stukje kip, weet dan je je best informeert en daar een meerprijs voor betaalt. Iets minder maar een ethisch stuk vlees is ook een waardevolle bijdrage voor het welzijn van dieren. Van Staartjes is er om je te informeren, niet om te oordelen of nog minder te veroordelen.
Geschreven door Mariella
Gepubliceerd op 3 juni, 2023

 

Dat onbedwelmd slachten intens lijden veroorzaakt, werd duidelijk in het opiniestuk van een tweetal weken geleden. Is alles peis en vree bij de reguliere slachtpraktijken?’ schrijft dierenarts Mariella Debille voor Vlinks in Knack

Op weg naar het slachthuis
Het slachtproces begint bij het opladen en transporteren. Ik lichtte een stukje van de sluier op in een artikel naar aanleiding van een incident met varkens tijdens de hittegolf van 2019. Spijts minder aaibaar -vergis u niet- het leed van de vleeskip is mogelijks nog erger. De massaproductie veegt het welzijn van deze dieren letterlijk van tafel. Het ILVO (Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek) bracht met WELLTRANS concrete gegevens in kaart. 30 % van de dieren vertoont verwondingen bij aankomst in het slachthuis en 0,3% overleeft de rit zelfs niet. Op jaarbasis worden een kleine 300 miljoen kippen geslacht wat betekent dat maar liefst 900.000 dieren de tocht niet overleefden. ILVO en de Universiteit Gent ontwikkelden samen een welzijnsprotocol, een instrument om kippenwelzijn te meten bij deze precaire fase. De cijfers doen vermoeden dat heel wat dieren niet fit genoeg zijn om het transport te doorstaan en dat is nu precies wat de Europese transportwetgeving verbiedt…

Bedwelmd in peis en vree?

Een interessant Vlaams dierenwelzijnsrapport geeft inzage in mogelijke welzijnsimplicaties bij de bedwelming van runderen. Een van de toegepaste methodes is het precisieschot in de hersenen met een projectiel, de slagpin. De bedoeling is het bewustzijn onmiddellijk te elimineren. Dat loopt soms verkeerd. Oorzaak is dan de ‘precisie’ van het schot, de zogenaamde ‘mis-stun’. Anderzijds is de standaard slagpin soms niet afgestemd op de bouw en schedeldikte van zwaardere dieren. Bij sommige stieren, bizons of buffels heeft de klassieke apparatuur niet het beoogde effect. Oplopende stress en angst bemoeilijken deze handeling bij moeilijk hanteerbare dieren. EFSA (European Food Safety Authority) heeft het in haar AHAW rapport over 4% gemiste verdovingen. Van het percentage ‘mis-stuns’ wordt een belangrijk deel meteen opnieuw geschoten waardoor het leed toch enigszins tot een minimum beperkt blijft. Massaproductie, waarbij dieren in een bandwerksysteem terechtkomen, met als doelstelling een aantal slachtingen per tijdseenheid, maakt het beheersen van dierenwelzijn extra moeilijk.

Kleinschaligheid en bedrijfsfilosofie kunnen bepalend zijn voor dierenwelzijn bij het slachten.

Van cruciaal belang is de filosofie omtrent dierenwelzijn vanuit het management van het slachthuis. Ik herinner me het engagement van een leidinggevende in het slachthuis van Moeskroen. Dat resulteerde in een state of the art omgang met de dieren en een grote bereidwilligheid om steeds weer verbeteringen te zoeken en toe te passen. Hij heeft voor menig dier het verschil gemaakt.

Laat ons verder inzoomen op een andere diersoort. Varkens worden op een geheel andere wijze verdoofd. Dat kan met elektriciteit, de electronarcose, maar ook met CO2-gas. De dieren worden in een soort liftsysteem gedreven dat via verschillende technieken een concentratie CO2-gas ontvangt. Deze methode staat erom bekend ernstige stress en afweerreacties te ontlokken. Dieren beginnen soms letterlijk te krijsen. Wanneer je deze bedwelmingsmethode uiterst behoedzaam toepast, met de nodige monitoring, kan je nefaste bijwerkingen tot een minimum reduceren. Het kán een verkieslijke methode zijn volgens het rapport van de Humane Slaughter Association. Maar dan zijn snelheid, dosering en bezettingsdichtheid cruciaal. Zo wordt onder meer voorkomen dat een varken half bedwelmd uit de liftkoker komt en in een broeibak levend gekookt wordt; het ‘incident’ in een Tielts slachthuis in gedachten. Een organisatie die baanbrekend werk verricht in constructieve samenwerking met de sector is het Nederlandse Eyes on Animals. Zij uiten ernstige bezorgdheden in de praktijk met betrekking tot de CO2-verdoving en zijn eerder voorstander van de electronarcose.

Tot slot de kip. In het massaproductieverhaal spreken we over slachtritmes van 8.500 tot 11.450 ‘stuks’ per uur. Levende, voelende wezens aan de haak, waarvoor de slachtverordening een uitzondering maakt. Zij mogen wel bij bewustzijn met de poten omhoog en de kop omlaag aan een soort transportband gehangen worden. Dit op zich is een extreem stresserende handeling met ernstige impact op het dier, zo stelt het EFSA rapport van 2004. Het merendeel van de kippen (72%) wordt in België met een elektrische décharge bedwelmd, na behandeling met een zoutoplossing, waarna ze de hals worden overgesneden om ze te laten verbloeden. De voltages die gehanteerd worden zijn wettelijk bepaald. Kan de kip op beide oren slapen? Helaas niet, zo blijkt uit het onderzoeksproject Verdo-Kip, dat inzage geeft in het reilen en zeilen van de kippenslacht. De vastgestelde verschillen tussen de ingestelde voltages, niet alleen bij verschillende slachthuizen, maar ook tussen verschillende waarnemingen binnen eenzelfde slachthuis, zijn zeer problematisch. Het vaststellen van de bewustzijnstoestand bij de dieren kán bij dergelijke slachtritmes niet adequaat gebeuren, met als gevolg dat te veel kippen de keel wordt overgesneden bij volle bewustzijn. Hier is nog heel veel werk aan de winkel!

Slachten op de boerderij

De transportfase schrappen en de dieren slachten op de plaats van opkweek kan een deel van de oplossing zijn. Uiteraard met grote zorg voor mogelijke knelpunten naar dierenwelzijn toe -onder andere de bedwelming- maar ook het niet nodeloos aanhouden van kreupele, niet gezonde dieren. Geen dierenwelzijn zonder kleinschaligheid en een ander economisch perspectief, lees: prijskaartje. Er is hoop met Bioforum dat een relatief vergevorderd project in de steigers heeft staan om gevogelte mobiel te slachten.

Voor andere diersoorten lijkt het moeilijker, maar in Nederland trekt Ruud Pothoven aan de figuurlijke varkenskar met De coöperatie Mobiel Slachten. In Duitsland rijdt ” Schlachtung mit Achtung “ naar boerderijen om runderen te slachten met een veel diervriendelijkere aanpak. Het kan een stap voorwaarts zijn qua dierenwelzijn mét een uitdrukkelijke klemtoon op controles en beheersing van mogelijke kritieke punten. Prof. Jan Hültgren van de Swedish University of Agricultural Sciences is een van de grondleggers van het mobiel slachtverhaal in al zijn facetten. Hij bekijkt de digitale mogelijkheden voor veterinaire inspecties in deze context.

Dit leeft -ook in Vlaanderen- met een heuse doelstelling in het regeerakkoord. Innoverende ondernemers zoals Hendrik Dierendonck (Carcasse) en Alexander Vermeulen (The Art of Nature) kunnen niet wachten op de realisatie ervan. Vanuit de gastronomische invalshoek is sterrenchef Johan Segers van ’t Fornuis sinds jaren pleitbezorger van een ethische gastronomie waarin kleinschaligheid met onder andere respect voor dier en welzijn een plaats heeft. Let’s do this!

 

Mariella Debille is dierenarts en gastschrijver voor Vlinks. Ze schrijft deze bijdrage op persoonlijke titel. Ze is Gewezen Odisee onderzoeker naar mobiele slachtmogelijkheden en welzijn van slachtdieren, Vice-voorzitter van de Brusselse Raad voor dierenwelzijn, Afgevaardigde voor de Vlaamse Raad voor Dierenwelzijn in de Vlaamse Dierproevencommissie en Gewezen adjunct secretaris WAC (Wetenschappelijk Advies Commissie Onbedwelmd slachten) Nederland Den Haag.

« Vandaag in het teken van biggen bij Van Staartjes
Levenseinde van de kreeft : Advies van de Brusselse Raad voor Dierenwelzijn betreffende bedwelming bij het doden van decapode crustaceeën »

OVER VAN STAARTJES

WIJ ZIJNMISSIEVISIE
WORD VRIJWILLIGER

DIER & WELZIJN

ARTIKELS EN OPINIETHEMA'STESTIMONIALS

MUZIEK EN KUNST

KAARTJES

privacy policyalgemene voorwaardencookie beleid

CONTACT

info@vanstaartjes.be
BE 0740.648.349
printinfo-circleshopping-cart
Beheer cookie toestemming
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan en/of te raadplegen. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij gegevens zoals surfgedrag of unieke ID's op deze site verwerken. Als je geen toestemming geeft of uw toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt. De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een site of over verschillende sites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
Beheer opties Beheer diensten Beheer {vendor_count} leveranciers Lees meer over deze doeleinden
Bekijk voorkeuren
{title} {title} {title}